Zo installeer je fietsplaatjes op je schoenen: stapsgewijze handleiding

Zoals met veel dingen in de fietswereld kan het gebruik van fietsplaatjes en klikpedalen veel ingewikkelder lijken dan het is. Hoewel het gevolgen heeft als het schoenplaatje verkeerd wordt gepositioneerd, is dit gemakkelijk te corrigeren als je weet waar je op moet letten. We hopen dat deze gids je helpt om het proces zo eenvoudig en pijnloos mogelijk te maken.  

Als je klikpedalen gebruikt, zijn je schoenplaatjes een van de belangrijkste onderdelen van je setup. Ze zijn het onderdeel dat aan de basis van je fietsschoen wordt bevestigd en in het pedaal ‘klikt’. Als je voor het eerst klikpedalen gebruikt, krijg je normaal gesproken een set schoenplaatjes bij aankoop van een gloednieuw paar pedalen, maar als je een versleten set vervangt, moet je een paar schoenplaatjes kopen bij je lokale fietsenwinkel of een online winkel.   

Er zijn twee belangrijke stijlen fietsschoenen: met 2 bouten en 3 bouten. 2-bouts schoenplaatjes zijn kleiner en worden vaker gebruikt voor mountain- of gravelrijden, terwijl 3-bouts schoenplaatjes meestal worden gebruikt voor racefietsen. Ze worden als zodanig genoemd vanwege de manier waarop ze aan de onderkant van je schoen worden bevestigd, dus controleer of je schoenen compatibel zijn met de schoenplaatjes die je hebt gekozen. 

Als je graag wilt weten of klikpedalen iets zijn voor jou, kun je onze gids over platte pedalen en klikpedalen raadplegen.  

Omdat het een van de slechts drie contactpunten op je fiets is en de enige waar je er fysiek aan vast zit, is het heel belangrijk om je schoenplaatjes in de juiste positie te zetten. Onjuiste montage van het schoenplaatje kan leiden tot ongemak tijdens het fietsen en zelfs leiden tot letsel als het niet wordt gecorrigeerd, vooral als je sneller last hebt van enkel- of knieproblemen. 

Gelukkig is de positie van het schoenplaatje gemakkelijk te corrigeren, zelfs nadat ze zijn geïnstalleerd, dus maak je niet druk als het niet lukt om direct de juiste positie te vinden. Na het installeren van je schoenplaatjes kun je ze eerst even vlug proberen op je trainer of in de buurt om mogelijke problemen te identificeren en vervolgens aanpassingen te doen, indien nodig.  

Voordat je begint, zijn er slechts een paar dingen die je nodig hebt om elk type schoenplaatje goed te installeren. Verzamel je schoenen en schoenplaatjes en zorg ervoor dat je schoenplaatjes alle vereiste bouten hebben.  

Je hebt ook een inbussleutel nodig (de meeste schoenplaatjes gebruiken een 4mm, die je kunt vinden op onze handige kleine Canyon Minitool), vet, een stift en een momentsleutel. Afhankelijk van het merk hoeven de plaatjes slechts tot 5 of 6 Nm te worden aangedraaid, dus een kleine vooringestelde momentsleutel is voldoende.  

Als je voor het eerst schoenplaatjes installeert of ze op een nieuw paar schoenen installeert, is het verstandig om wat afplakband bij de hand hebben als je je schoenen niet met een pen wilt markeren.

Zodra je alles hebt verzameld dat je nodig hebt en hebt gecontroleerd of je schoenplaatjes geschikt zijn voor de schoenen waar je ze op wilt installeren, ben je er helemaal klaar voor.  

Trek eerst je schoenen aan. Identificeer het uitsteeksel achter je grote teen en markeer het met een pen of een stuk tape. Zoek vervolgens het uitsteeksel aan de andere kant van je voet, achter de kleine teen en markeer dit ook. Draai de schoen om en zet de lijnen over de zool van de schoen.  

Plaats de platen op je schoenplaatjes en smeer je bouten in voordat je je schoenplaatjes uitlijnt.  

Centreer de schoenplaatjes tussen de twee lijnen die je hebt gemaakt en bevestig ze losjes aan de onderkant van je schoen. Zet ze nog niet meteen vast. Ze moeten nog steeds kunnen bewegen, zodat je ze kunt aanpassen.  

Over het algemeen moeten je schoenplaatjes zich onder de bal van je voet bevinden, zodat je het maximale vermogen naar de pedalen kunt overbrengen. Als je echter merkt dat je voeten gevoelloos worden of als je gevoelig bent voor kramp in je kuiten, is het verstandig om de schoenplaatjes iets naar achteren verplaatsen.  

Klik vervolgens in je pedalen, op de trainer of tegen een muur en controleer hoe je voeten en knieën op elkaar aansluiten. Als je hielen te ver naar binnen of naar buiten wijzen, draai dan voorzichtig de achterkant van het schoenplaatje naar de kant waar je de hiel naar wilt richten. Als je knieën naar binnen wijzen, beweeg je je schoenplaatjes dan (niet in een hoek) naar buiten, richting je kleine teen. Als je knieën naar buiten wijzen, beweeg de schoenplaatjes dan naar binnen, richting je grote teen.  

Voer deze aanpassingen stapsgewijs uit en controleer steeds elke aanpassing.  

Draai de bouten vast en draai ze aan zoals aangegeven zodra de schoenplaatjes in de juiste positie zitten. Je bent nu klaar om de weg op te gaan!  

Welke schoenplaatjes je ook gebruikt, ze slijten allemaal en moeten af en toe worden vervangen. De indicaties voor slijtage variëren per schoenplaatje en zijn over het algemeen gemakkelijker te herkennen aan plastic schoenplaatjes met 3 bouten dan aan de metalen versies met 2 bouten. Hier zijn enkele signalen waar je op kunt letten om te bepalen wanneer het misschien tijd is voor een nieuw paar.  

• Misvormde, gebogen of gebarsten schoenplaatjes: Dit is komt meestal voor bij schoenplaatjes 3 bouten, omdat het plastic zichtbaarder slijt en dit vaak duidelijk is te zien op de punten van de driehoekige vorm. Als je schoenplaatjes dunner zijn dan ze in het begin waren, of als de schade invloed heeft op het inklikken, is het tijd voor een nieuw paar.  
• Moeite met in- of uitklikken: dit kan gebeuren bij alle soorten schoenplaatjes, maar is vaak de duidelijkste aanwijzing dat schoenplaatjes met 2 bouten moeten worden vervangen. Als je problemen hebt met het in- of uitstappen van je pedalen, controleer dan eerst of er iets vastzit in je pedalen of schoenen. Als er niets zit, koop dan een nieuw paar schoenplaatjes.  
• Te gemakkelijk uitklikken of als je dit niet van plan was: dit kan gebeuren bij schoenplaatjes met twee bouten die te veel zijn versleten. Als je schoenplaatjes relatief nieuw zijn, controleer dan eerst je pedaalspanning en float, maar als je schoenplaatjes een jaar of ouder zijn, is het tijd voor een nieuw paar.  

De belangrijkste oorzaak voor de slijtage van schoenplaatjes is meestal als je er op loopt, vooral als je rijdt op ruwe en ruige oppervlakken. Bekijk onze beginnersgids voor gravelfietsen voor enkele tips om in het zadel te blijven. 

De montage van de plaatjes is vrij eenvoudig als je het onder de knie hebt, maar hier zijn enkele tips om het proces nog gemakkelijker te maken.  

1. Als je schoenplaatjes vervangt waarvan je zeker weet dat ze in de juiste positie staan, traceer je het schoenplaatje met een markeerstift (of omlijn je het met tape als je niet op je schoenen wilt tekenen). Verwijder vervolgens de oude schoenplaatjes en plaats de nieuwe op basis van je uitgetekende omlijning. Sommige schoenplaatjes, met name Shimano SPD's, hebben ribbels in het schoenplaatje die de onderkant van je schoen markeren, zodat je je nieuwe schoenplaatjes gemakkelijk in de afdruk kunt plaatsen die de oude schoenplaatjes achterlaten.  
2. Je kunt altijd correcties doen, mocht dat nodig zijn. Hoewel het installatiegedeelte eenvoudig is, kan het lastig zijn om de schoenplaatjes uit te lijnen, dus maak je niet druk als het bij je eerste poging niet direct perfect is. Kijk in plaats daarvan goed naar de problemen en maak kleine aanpassingen tot je tevreden bent.  
3. Als je voor het eerst schoenplaatjes installeert, probeer dan eerst een korte rit te maken met je nieuwe schoenplaatjes. Als het kan, probeer ze dan eerst uit op je trainer. 

Er zijn enkele veelvoorkomende fouten die mensen maken bij het installeren van schoenplaatjes. Gelukkig zijn ze allemaal gemakkelijk te vermijden als je weet wat je zoekt.  

• Je schoenplaatjes in een te grote hoek plaatsen. Over het algemeen moet je kleine aanpassingen maken bij het veranderen van je positie op de fiets, om te voorkomen dat dingen te ver uit balans raken. Dit geldt ook voor de positie van het schoenplaatje. Doe dit in kleine stappen bij het vinden van de juiste hoek voor schoenplaatjes en laat je schoenplaatje het harde werk doen. 
• De bouten niet smeren. Dit lijkt misschien een klein ding, maar je zult blij zijn dat je het niet hebt overgeslagen als je je schoenplaatjes later moet vervangen.  

Dat is alles. Je weet nu alles dat je moet weten over fietsplaatjes, maar vergeet niet - schoenplaatjes kunnen een prestatievoordeel opleveren, maar ze zijn niet voor iedereen geschikt. Onze stadsfietsen en hybridefietsen zijn bedoeld om te worden gebruikt met platte pedalen en je gewone schoenen, en hoewel dit meestal wel gewoonte is, betekent dit niet dat je in je weg- of gravelfiets moet worden geklikt om plezier uit je ritten te halen. Doe wat voor jou het beste aanvoelt. Bekijk onze uitgebreide gids voor het kiezen van de beste fietsschoenen voor ultieme prestaties.