UCI wereldkampioenschap gravel en World Series 2024: Alles wat je moet weten

De UCI startte met het Wereldkampioenschap Gravel in 2022, waardoor het een van de nieuwste disciplines is om een regenboogtrui te pakken. Canyon heeft zich tot nu toe al laten gelden, maar wat heeft de UCI seizoenskalender nog allemaal in petto in de aanloop naar het Wereldkampioenschap in Vlaanderen deze herfst? 

Voor 2024 bestaat de UCI Gravel World Series uit maar liefst 25 events over de hele wereld, die allemaal opbouwen naar het UCI Wereldkampioenschap Gravel (het 26ste event) dat dit jaar op 5 & 6 oktober wordt gehouden in Vlaanderen in België.  

Er zijn tot nu toe slechts twee edities van het Gravel WK geweest, beide in Veneto in Italië. Canyon heeft 50% van de eliteraces gewonnen bij de mannen en de vrouwen. In 2022 won Gianni Vermeersch op zijn gravel-getunede racefiets, de Ultimate CFR, terwijl Kasia Niewiadoma vorig jaar de regenboogtrui veroverde op haar Grail CFR van de tweede generatie. 

Niewiadoma overklaste een veld van 88 finishers (van 110 starters) in het Wereldkampioenschap van 2023, terwijl bij de mannen 149 renners de finish bereikten.  

Volgens het officiële kwalificatiesysteem komen alle renners die op een UCI Gravel World Series-event bij de eerste 25% van hun categorie eindigen in aanmerking voor het UCI Wereldkampioenschap Gravel. 

De UCI Gravel World Series dienen als kwalificatie en voorbereiding op het Wereldkampioenschap in oktober.  

Gravelista in Australië trapte als buitenbeentje de kwalificatieraces af. Deze vond al eind oktober 2023 plaats, slechts een paar weken na de WK van 2023, en vormde de start voor het jaar erop. De meer gebruikelijke wedstrijden begonnen in april 2024, en de events volgden elkaar op tot in september.  

Hoewel het wordt omschreven als ’World’ Series, zijn de 26 events sterk geconcentreerd in Europa. Er zijn twee wedstrijden in Australië en Noord-Amerika, één in Zuid-Afrika en één in Kenia. Er vinden in 2024 geen wedstrijden plaats in Zuid-Amerika of Azië.  

Als je wilt deelnemen aan een geweldig gravel event en het je niet uitmaakt of het UCI-approved is, kijk dan eens naar onze lijst met de vijf beste gravel events ter wereld. Een van de evenementen op die lijst, de Migration Gravel Race, vindt plaats in Kenia en valt samen met het UCI World Series event in dat land, de Safari Gravel Race. Dat betekent dat de renners in één enkele reis aan beide evenementen kunnen deelnemen als ze dat willen.

In 2023 werd het wereldkampioenschap bij de dames gewonnen door Niewiadoma van Canyon//SRAM op haar Canyon Grail CFR, een - op dat moment nog niet uitgebracht - model van de tweede generatie. De nieuwe Grail is nu beschikbaar voor iedereen om dezelfde ongelooflijke prestaties te ervaren. Hoewel het seizoen nog maar net begonnen is, hopen veel fans later dit seizoen Niewiadoma haar titel te zien verdedigen op het wereldkampioenschap. 

Bij de mannen reed Alejandro Valverde in 2023 met zijn Canyon Grail naar een indrukwekkende vierde plaats. Valverde heeft zich al gekwalificeerd voor het wereldkampioenschap van 2024 dankzij zijn overwinning in La Indomable, het Spaanse World Series event.  

Tot nu toe verliepen de UCI Gravel World Series 2024 geweldig voor de Canyon renners en rensters, met Emma Norsgaard Bjerg die in mei de Gravel Challenge Blaavands in Denemarken won om zich te kwalificeren voor het Wereldkampioenschap en Tiffany Cromwell die in april de Swartberg 100 pakte en zich ook kwalificeerde voor de elite damesrace. Sanne Cant van Fenix-Decuninck heeft zich ook gekwalificeerd op basis van haar resultaten in de series tot nu toe zonder een race te winnen.  

Bij de mannen hebben Greg van Avermaet en Petr Vakoc (beide van Team Last Dance) zich ook voor het UCI Wereldkampioenschap Gravel gekwalificeerd dankzij hun sterke prestaties in de World Series tot nu toe. 

Elke individuele race in de UCI World Series heeft zijn eigen website en route-informatie, te vinden op de kalenderpagina van de series. De ‘typische’ lengte voor de parcoursen ligt tussen de 100 en 150 kilometer, wat misschien kort lijkt in vergelijking met een gelijkwaardige eendaagse wegrace. Dit komt door de lagere snelheden die de meeste renners zullen halen op de onverharde ondergrond – en dan vooral op de meer technische onderdelen van een parcours.  

De route van het UCI Wereldkampioenschap Gravel 2024 is 136 kilometer lang, begint in Leuven en loopt door verschillende Brabantse bossen. In totaal bevat het traject 1080 hoogtemeters.  

Je kunt op deze pagina de routes voor het Wereldkampioenschap Gravel ook dieper bestuderen, mits je Nederlands kunt lezen.

Niewiadoma, duidelijk een fan van het format hoewel het gloednieuw voor haar was, zei na haar overwinning in 2023: "Het was mijn eerste gravelrace, en ik had hier in de voorbereiding enorm veel steun van Canyon en SRAM, en ook Tiffany [Cromwell] beantwoordde veel van mijn vragen voor de race. Deze overwinning voelt zo geweldig en ik ben iedereen die heeft geholpen erg dankbaar." 

Tiffany Cromwell prees intussen de andere vibe die je ervaart tijdens gravelraces: 

"Ik hou van de sfeer en kameraadschap tijdens gravelwedstrijden. Iedereen is er om een leuke tijd te hebben en de ego’s die je hebt in wegwedstrijden zijn hier niet. Er wordt ook veel minder geoordeeld en er is een echt gemeenschapsgevoel. Ik vind het geweldig dat mensen voor en na de race gewoon willen rondhangen en plezier willen hebben, samen biertjes drinken."  

"Het racen is zowel leuk als uitdagend en ik vind het geweldig dat gravel zo inclusief is en voor iedereen wat wils biedt. Je kunt hier zijn om te racen en te vechten voor de overwinning of je kunt gewoon de tijd nemen om samen met je vrienden van de wedstrijd te genieten en jezelf uit te dagen om de finish te halen. Het voelt veel relaxter aan dan bij wegwielrennen." 

Een van de echt coole dingen van gravel als discipline is dat het (redelijk) democratisch blijft. Ja, er zijn steeds meer professionals in de sport die zich eraan wagen als ze ruimte hebben in hun wedstrijdschema’s voor de weg of mountainbike, of er een hoofddoel van maken voor hun seizoen. Er doen echter nog steeds veel amateurs mee, vooral in de World Series. En het enige wat je nodig hebt, is één topprestatie in de eerste 25% om in aanmerking te komen voor het Wereldkampioenschap, en dat geldt voor iedereen – ja, iedereen, ongeacht of ze gesponsord worden of een contract hebben bij een profteam of niet.  

De gravelsecties die in het verleden in het UCI WK werden gebruikt, werden wel eens bekritiseerd omdat ze iets te ‘gemakkelijk’ zouden zijn, vooral toen Gianni Vermeersch in 2022 de zege kon pakken op een wegfiets, maar in de afgelopen jaren is er een stap gezet om de boel een beetje ‘ruiger’ te maken. In alle World Series gravelwedstrijden vind je nu veel lastigere en technischere parcoursen. Dat betekent dat het steeds belangrijker wordt om een geschikte gravelbike te hebben. We bieden nu een fietsvergelijkingstool aan, waarmee je de relatieve voordelen van onze verschillende gravelbikes kunt afwegen: de Grizl voor ruigere tracks en de Grail voor meer snelheid.

Het is moeilijk om een eenduidig antwoord te geven op deze vraag! Er zijn gedeeltelijke antwoorden die we kunnen geven op basis van vorig seizoen, maar dingen veranderen vaak in het wielrennen – en de ervaring van het live volgen van de koers kan extreem verschillend zijn voor fans.  

In tegenstelling tot de UCI Wereldkampioenschappen op de weg en UCI Wereldkampioenschappen MTB, waarvoor live tv-uitzendingen op grote schaal beschikbaar zijn, is gravel nog aan een inhaalbeweging bezig. 

Ons advies aan fans die wanhopig op zoek zijn naar een voorproefje van de gravelactie is om te proberen een race zelf bij te wonen, terwijl we wachten tot uitzendingen gemeengoed worden.  

In 2023 werd het UCI wereldkampioenschap gravel voor heren live uitgezonden door Sporza in België, door FloBikes in de VS en door Discovery (dat destijds GCN+ en Eurosport omvatte) in het Verenigd Koninkrijk en andere delen van Europa. De damesrace werd echter helemaal niet uitgezonden. 

Destijds gaf de UCI commentaar, nadat het weglaten van de vrouwenwedstrijd terecht voor ophef had gezorgd. 

"L’Union Cycliste Internationale (UCI) is vandaag door het plaatselijke organisatiecomité van het UCI Wereldkampioenschap Gravel 2023 in Veneto (Italië) ingelicht dat de eliterace bij de dames niet live zal worden uitgezonden, omdat er geen tv-productie is." 

De UCI gaf ook aan dat live-uitzending van de damesrace verplicht zou worden in toekomstige edities van het WK gravel.  

Dit is nog lastiger voor de events die deel uitmaken van de Gravel World Series. Elk event wordt onafhankelijk georganiseerd en de mogelijkheid voor organisatoren om een uitzending aan te bieden hangt sterk af van de lokale omstandigheden en de financiële situatie. In het algemeen is het niet gebruikelijk om gravelwedstrijden live te streamen, omdat ze meestal met kleinere budgetten worden georganiseerd en vaak plaatsvinden op afgelegen plaatsen zonder betrouwbare mobiele service.  

Om twee evenementen van dit jaar als voorbeeld te gebruiken: de Deense Gravel Challenge Blaavands had livestreaming in 2024, maar het is onwaarschijnlijk dat Safari Gravel in Kenia daarmee binnenkort zal beginnen. Op dit moment eist de UCI alleen dat de Wereldkampioenschappen live worden gestreamd, individuele evenementen in de World Series niet.  

Zin om je onder te dompelen in gravel, maar nog niet klaar om de UCI Gravel World Series aan te gaan? Bekijk dan onze gids voor gravel.