De juiste versnellingsverhouding voor je fiets vinden
Kom meer te weten over de voor- en nadelen van verschillende aandrijvingsconfiguraties om ervoor te zorgen dat je de juiste versnellingen op je fiets hebt.
De juiste versnellingsverhouding op je fiets kan het verschil betekenen tussen een geslaagde en een horrorrit. Selecteer een te zware versnelling en je zult moeten vechten met de pedalen op de hellingen. Met een breed scala aan opties kun je gemakkelijk je ideale weerstand vinden. We zijn er om het zo makkelijk mogelijk te maken, zodat jij elke keer de beste mogelijke fietstocht kunt hebben als je het huis verlaat.
De basisprincipes van racefietsversnellingen
Om te begrijpen wat de versnellingsverhoudingen zijn, is het belangrijk dat je eerst de tijd neemt om vertrouwd te raken met de onderdelen waar een groep uit bestaat.
De aandrijving van een fiets bestaat uit de volgende onderdelen:
- Kettingbladen
- Cranks
- Pedalen
- Fietsketting
- Cassette
- Voor- en achterderailleur
Moderne racefietsen hebben meestal twee kettingbladen (een groot kettingblad en een klein kettingblad). Die zijn aan de cranks bevestigd en door de trapas aan het frame van je fiets bevestigd. De pedalen worden in de cranks geschroefd, zodat je de fiets vooruit kunt bewegen. Je kunt tussen de twee kettingbladen schakelen met behulp van de voorderailleur, die wordt bediend met de shifter op je stuur.
Een cassette is een groep tandwielen die aan de naaf van het achterwiel wordt bevestigd. De meeste achtercassettes hebben 11 of 12 tandwielen (gewoonlijk 11- of 12-speed genoemd). Je beweegt met de shifter die de achterderailleur bestuurt op en neer door de cassette.
Op hetzelfde terrein betekent een lichtere versnelling een hogere cadans (de snelheid waarmee je trapt), terwijl een zwaardere versnelling een lagere cadans betekent. Met andere woorden, het kost minder kracht om een lichtere versnelling te duwen dan een zwaardere.
Elke rijder heeft een voorkeur, dus laten we de versnellingsverhoudingen eens nader bekijken.
Wat is een versnellingsverhouding?
De versnellingsverhouding geeft aan hoe vaak het achterwiel draait bij één rotatie van de cranks. De kettingbladen en cassette zijn verbonden met een fietsketting.
De combinatie van kettingblad en tandwiel levert met behulp van deze formule een verhouding op: Aantal tanden op het kettingblad gedeeld door aantal tanden op de achterste tandwiel
Stel dat je voor dat je ketting op het grote kettingblad (52 tanden) en een 16-tands tandwiel in de cassette ligt. Dit geeft een versnellingsverhouding van 3,25. Met andere woorden, 3,25 omwentelingen van het achterwiel bij één rotatie van de cranks.
Dit roept de vraag op: hoe weet je welke versnellingsverhouding het beste bij jou past?
Versnellingsverhoudingen voor racefietsen
Vroeger werden racefietsen geleverd met drie kettingbladen (ook wel een “triple” crankstel genoemd). Dankzij lange derailleurs zijn triples min of meer overbodig geworden. De meeste racefietsen worden nu geleverd met twee kettingbladen. Heel af en toe kom je een racefiets tegen met slechts één kettingblad (bekend als 1by).
Dubbele kettingbladen zijn verkrijgbaar in drie typische uitvoeringen:
- Standaard: groot kettingblad met 53 tanden/klein kettingblad met 39-tanden
- Semi-compact: 52/36
- Compact: 50/34
Standaarduitvoeringen zijn zeer gangbaar in het profpeloton vanwege het vermogen van renners om zwaardere versnellingen rond te draaien. Semi-compacte en compacte uitvoeringen komen vaker voor bij mensen die elke dag op de fiets stappen.
Cassettes vergroten het assortiment versnellingen dat voor jouw fiets beschikbaar is. Afhankelijk van het merk en de specifieke groepset heeft het kleinste tandwiel normaal gesproken 11 tanden, terwijl het grootste tandwiel ergens tussen 25 en 32 tanden kan liggen. Een 11-32 cassette heeft het grootste versnellingsbereik met grotere sprongen tussen de tandwielen. Een 11-25 heeft subtielere sprongen tussen de tandwielen, wat resulteert in een kleiner versnellingsbereik.
De juiste versnellingsverhouding hangt af van het terrein, je fitheid en je groepset. Het hoofddoel is het realiseren van versnellingen die in zoveel mogelijk situaties kunnen worden gebruikt en je in staat stellen om lekker te fietsen.
Je houdt ervan of je haat ze: heuvels horen bij onze prachtige planeet. Je hebt lichtere versnellingen nodig om te klimmen. Hoe licht deze versnellingen moeten zijn, hangt af van de zwaarte van de klim (stijgingspercentage en lengte) en hoe goed je kunt klimmen.
Je houdt ervan of je haat ze: heuvels horen bij onze prachtige planeet. Je hebt lichtere versnellingen nodig om te klimmen. Hoe licht deze versnellingen moeten zijn, hangt af van de zwaarte van de klim (stijgingspercentage en lengte) en hoe goed je kunt klimmen.
Vlakke ritten lenen zich voor snelheid: zonder heuvels op je pad kun je flink gas geven. Standaard en semi-compact crankstellen zijn vaak de beste optie voor vlak terrein. Als je op gevarieerd terrein rijdt of de mogelijkheid wilt hebben om dit te doen, is semi-compact de juiste keuze.
Vlakke ritten lenen zich voor snelheid: zonder heuvels op je pad kun je flink gas geven. Standaard en semi-compact crankstellen zijn vaak de beste optie voor vlak terrein. Als je op gevarieerd terrein rijdt of de mogelijkheid wilt hebben om dit te doen, is semi-compact de juiste keuze.
Versnellingen voor mountainbikes
Het is tegenwoordig zeldzaam om een mountainbike met meer dan één kettingblad te zien. Dit wordt mogelijk gemaakt door smalle/brede kettingbladen en koppelingsderailleurs die de kans op het vallen van je ketting verkleinen. Een one-by setup is licht (weg met derailleur en shifter!) en heeft minder kans op falen op de trail. Dankzij het brede cassettebereik kunnen one-by-aandrijvingen een vrijwel identiek versnellingsbereik bieden als de ouderwetse two-by- en triple-crankstellen.
Mountainbiken is een langzamere rijstijl dan racefietsen. Wanneer je off-road klimt, moet je over woest terrein en steile hellingen bewegen terwijl je probeert rechtop te blijven. Daarom kan het kiezen van de juiste versnelling een rit op je mountainbike maken of breken.
Op de downhillsecties worden de hoogste snelheden bereikt en hebben rijders vaak meer te maken met zwaartekracht, moed en vaardigheid dan met trappen.
Cassettes hebben meestal 11 of 12 tandwielen (“speeds”). De meer toegankelijke groepsets worden soms geleverd met 11-speed cassettes, terwijl de meer geavanceerde groepsets meestal met 12-speed zijn uitgerust. Sommige crosscountry-professionals gebruiken 13-speed cassettes, dus we zullen die waarschijnlijk over niet al te lange tijd in de schappen zien.
Versnellingen voor gravelbikes
De opkomst van gravelbikes en hun veelzijdige aard ervan levert veel vraagtekens op wat betreft versnellingen. Heb je meer op de weg gerichte versnellingen of meer op mountainbikes gerichte versnellingen nodig? Dat hangt allemaal af van het terrein waar je op rijdt.
Als je gravelpaden meer op stoffige straten lijken, kun je het misschien prima overweg met een compacte racefietsgroepset. Zijn je trails eerder modderige, rotsachtige, nét uitvoerbare technische uitdagingen waarbij je ketting het risico loopt om van de tanden van je aandrijving te schieten, dan wil je misschien mountainbikegroepsets overwegen.
Gelukkig hebben de groepsetfabrikanten (Shimano, SRAM en Campagnolo) lang en breed nagedacht over dit probleem. Ze hebben gravelspecifieke groepsets uitgevonden:
- Shimano GRX
- SRAM eTap AXS XPLR
- Campagnolo EKAR
Cassettes hebben meestal 11 of 12 tandwielen (“speeds”). De meer toegankelijke groepsets worden soms geleverd met 11-speed cassettes, terwijl de meer geavanceerde groepsets meestal met 12-speed zijn uitgerust. Sommige crosscountry-professionals gebruiken 13-speed cassettes, dus we zullen die waarschijnlijk over niet al te lange tijd in de schappen zien.
Met de juiste versnellingen op pad
Nu je alles weet over versnellingsverhoudingen is het tijd om eropuit te gaan. Vergeet niet dat je je niet hoeft te schamen als je een gemakkelijkere versnelling gebruikt als de hellingspercentages de dubbele cijfers bereiken. Het feit dat je buiten fietst is al meer dan genoeg, wat je combinatie of aantal versnellingen ook is. Plezier is het enige dat telt!
Heeft dit artikel geholpen?
Bedankt voor je feedback
Verwante Stories
