Mountainbikebanden vervangen, wanneer en hoe: Een complete handleiding

Banden! Niet het meest spannende deel van je mountainbike, maar je komt zeker niet ver zonder goed rubber. Het houdt je veilig en draagt bij aan de prestaties van je fiets, dus het is goed om af en toe even de tijd te nemen om ervoor te zorgen – daarom wilden we een gids maken om aan te geven wanneer en hoe je mountainbikebanden moet vervangen.

Het onderhouden van mountainbikebanden is cruciaal voor de veiligheid, prestaties en levensduur. Goed bandenonderhoud, waaronder regelmatige inspectie op schade, behoud van optimale druk en controle van loopvlakslijtage, helpt onverwachte klapbanden en lekrijden -die tot ongelukken kunnen leiden- te voorkomen.  

Bovendien zorgen goed onderhouden banden voor meer grip en betere rijeigenschappen op verschillende terreinen, wat de algehele rijervaring verbetert. Tijdig onderhoud, zoals het bijvullen van afdichtmiddel in tubeless banden en het vermijden van overmatige slijtage, verlengt de levensduur van de banden, waardoor ritten betrouwbaarder en plezieriger worden en tegelijkertijd de frequentie en kosten van vervangingen worden verlaagd. 

De levensduur van een goede MTB-band is meestal ongeveer 5.000 kilometer. Dat gezegd hebbende, er zijn geen vaste regels op dit gebied. De levensduur van een band hangt af van je rijstijl, de algehele kwaliteit van het product en kleinere onopgemerkte factoren, zoals hoe goed je voor je fiets zorgt.  

Als je snelrollende zomerbanden op je mountainbike plaatst en dan daarmee de hele winter door de modder raast, zullen de prestaties sneller verslechteren. Als je maar weinig rijdt, kan het rubber in je banden verouderen zonder dat je het daadwerkelijk gebruikt – dat zou ook het verwachte totale aantal kilometers verminderen. 

Hier geven we enkele signalen waar je op moet letten en die je waarschuwen wanneer het tijd is om je mountainbikebanden te vervangen.

De geleidelijke slijtage van de noppen op je band is waarschijnlijk de meest zichtbare indicator voor het vervangen van je rubber. Het kan heel onthullend zijn om naar een ongebruikte versie van je huidige banden te kijken, om een goed zicht te krijgen op van de mate van slijtage. Besteed vooral aandacht aan de ‘siping’, de dunne sleuven gesneden in het oppervlak van het rubber om de grip te verbeteren; dit is meestal een van de eerste dingen in het loopvlak die aan slijtage onderhevig zijn.  

Als je ervan houdt om vol leunend door de bochten te gaan, zal dat zijn tol eisen voor de zijnoppen van het loopvlakpatroon van je band. Het kan er zelfs toe leiden dat ze volledig losraken, eraf vallen of breken, waardoor ze je eigenlijk geen grip meer geven. 

Als je banden oud en versleten zijn, kunnen ze barsten gaan vertonen op de zijwanden. Dit kan er bij tubeless voor zorgen dat ze lucht lekken, maar het verzwakt ook de structurele integriteit van de band. Langdurige blootstelling aan zonlicht kan ook dit scheureffect veroorzaken, dus bewaar je fiets niet ergens direct in de zon.  

Als je wielen veel meebewegen of als je moeite hebt om de top van beklimmingen te bereiken die je normaal gesproken goed berijdbaar vindt, kan dit te wijten zijn aan de leeftijd van je banden. Als je bandprofiel slijt, verlies je grip en dat zorgt voor die slip- en glijervaring in het zadel.  

Als je een conventionele band met een binnenband erin vervangt, heb je niet zo veel fietsgereedschap nodig: 

• Een nieuwe band 
• Wat bandenlichters 
• Een pomp 

Bij een tubeless setup heb je ook een aantal tubeless accessoires nodig: 

• Tubeless ventielen  
• Een schaar 
• Tubeless velglint  
• Tubeless afdichtmiddel 
• Een schoonmaakmiddel om je velgbed te reinigen (schijfremreiniger, terpentine, isopropylalcohol) 
• Boosterpomp met drukkamer 

Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar het is ook belangrijk om een tubeless-ready band te gebruiken. Niet alle banden kunnen tubeless worden gebruikt; het zou natuurlijk enorm frustrerend zijn als je al je andere tools in orde hebt en dan merkt dat het product dat je hebt gekocht niet compatibel is met tubeless.  

We gaan ervan uit dat je tubeless gebruikt op je mountainbike, omdat dit de meest gangbare en effectieve keuze is voor mountainbikers. Als je hulp nodig hebt bij het vervangen van een band met een binnenband, bekijk dan onze gids voor het vervangen van race- en gravelbanden. 

Tubeless fietsbanden maken binnenbanden overbodig door luchtdichte afdichtingen tussen de band en de velg te creëren. Ze bestaan uit tubeless-ready banden met speciale randen, tubeless compatibele velgen, tubeless ventielen en afdichtmiddel. De band wordt op de velg gemonteerd en het afdichtmiddel wordt erin gegoten alvorens de band op te blazen. Hoge druk helpt de rand van de band zich op zijn plaats te nestelen, waardoor een luchtdichte afdichting ontstaat. Terwijl de fiets rolt, verspreidt het afdichtmiddel zich in de band, waardoor kleine gaatjes en lekken worden afgedicht en er een soepelere, betrouwbaardere rit met een lager risico op lekken mogelijk is. 

Tubeless wordt vooral bij mountainbikes gebruikt vanwege het veel grotere aantal stevige klappen en stoten die je wielen ondervinden. Een grote klap op een wiel met een binnenband leidt vaak tot een stootlek (waarbij de band tussen het obstakel en de velg vast komt te zitten, splijt en in enkele seconden leegloopt). Dit zijn niet alleen heel vervelend, het is ook super gevaarlijk, omdat je waarschijnlijk de controle over je fiets verliest.  

Dus laten we aan de slag gaan! Eerst moet je de oude band verwijderen. Dit kan normaal gesproken met een bandenlichter, hoewel je de naad van de band mogelijks van de velg moet scheiden en naar het midden van het velgbed moet bewegen om deze los te krijgen.  

Als je banden vervangt die al afdichtmiddel hadden, zul je merken dat er opgedroogd afdichtmiddel op de velgtape zit. Veeg dit weg met een droge doek of papieren handdoek.  

Als je voor het eerst tubeless installeert, moet je ook een tubeless velglint aanbrengen. Als dat het geval is, veeg dan eerst het velgbed schoon met schijfremreiniger of terpentine. Dit zorgt ervoor dat het oppervlak perfect is en creëert de beste omstandigheden voor je tubeless velgtape om stevig aan de velg te plakken. 

Zodra je velfglint stevig op de velg is bevestigd en alle vuil is weggeveegd, ben je klaar om naar stap twee te gaan!

Als je met een nieuw velglint werkt, moet je deze direct boven het ventielgat op je velg doorprikken, zodat het ventiel kan worden geplaatst. Probeer iets kleins en puntigs te gebruiken om een gat te maken dat kleiner is dan de diameter van je ventiel, om een goede aansluiting te creëren en voor een mooie veilige afdichting te zorgen.  

Verwijder de borgring, steek je ventiel door het gat in de velg en zet het vervolgens vast met de borgring. 

Leg je nieuwe band op de velg. Begin op de plek waar je net het ventiel hebt geïnstalleerd en werk rondom, aan beide zijden tegelijkertijd. Je moet dit met je handen kunnen doen. Trek niet de hele band op de velg, want we moeten nog steeds 

Schud je tubeless afdichtmiddel goed. Controleer vervolgens de fles om te zien of er aan de zijkant stappen zijn aangegeven voor de hoeveelheid die je aan je band moet toevoegen. Mogelijk wordt ook aangegeven hoeveel afdichtmiddel wordt aanbevolen voor jouw specifieke maat band. Voeg het afdichtmiddel toe aan de ‘hangmat’ die is ontstaan door het deel van de band dat je niet hebt gemonteerd. Draai de band soepel 180°, zodat het afdichtmiddel omlaag stroomt in het deel van de band dat al op de velg gemonteerd is. Zo houd je de boel onder controle. Plaats het resterende deel van de band op de velg, tot de naad van de band in zijn geheel stevig vastzit. Mogelijk moet je voor het laatste deel een bandenlichter gebruiken. 

We raden aan om hiervoor een boosterpomp met een drukkamer te gebruiken. Met een drukkamer – ook wel druktank genoemd – kun je een hoop lucht ‘voorpompen’ in de kamer en deze in één stoot in je tubeless band brengen. Dit stelt je in staat om de mountainbikeband snel op druk te brengen, zodat het tubeless afdichtmiddel een afdichting kan creëren. Open eerst je ventiel en pomp vervolgens de druktank op tot de PSI die voor jouw band wordt aanbevolen. De volgende stap is het verbinden van de slang van de pomp met het ventiel van je band. Deze moet op het ventiel worden geschroefd om een goede verbinding te verkrijgen. Je pomp heeft een schakelaar, knop of hendel om de lucht in de drukkamer vrij te geven en door de slang te laten gaan, rechtstreeks de band in. Blijf lucht in de band pompen om te voorkomen dat de druk te snel afneemt. De lucht in de band beweegt naar alle niet-afgedichte ‘gaten’ tussen de band en de velg en het afdichtmiddel zal ook naar deze plaatsen gaan en daar voor afdichting zorgen.  

Je wilt het afdichtmiddel de kans geven om alle mogelijke luchtlekken te bereiken. Maak de pompkop los van het ventiel en draai het ventiel stevig dicht. Beweeg het wiel nu heen en terug, omhoog en omlaag, van links naar rechts, zodat het afdichtmiddel aan de binnenkant al die laatste niet-afgedichte stukken van de binnenkant van de velg en band kan vinden. Je kunt het wiel ook op de as draaien om dit te doen.  

Je moet met het blote oog kunnen zien of de band goed zit en je moet kunnen horen of er nog lucht ontsnapt. Pomp indien nodig iets langer om meer lucht in de band te laten lopen. Het profiel van de zijwand moet gelijkmatig zijn ten opzichte van de velg, helemaal rondom en aan beide zijden van het wiel.  

Geef de band wat tijd om te rusten en geef het afdichtmiddel de tijd om te drogen. Dan ben je helemaal klaar om te gaan rijden! 

Zoals het in het algemeen bij onderhoud van mountainbikes het geval is, zal regelmatige reiniging van je banden helpen bij het verlengen van de levensduur en het behoud van goede prestaties.  

Je moet de druk van je banden vaak controleren, omdat het gebruik van te lage druk onnodige extra slijtage zal veroorzaken.  

Het controleren van het oppervlak van je banden is ook een goede gewoonte. Je zou een steentje, doorn of stukje glas kunnen vinden dat zich verder in het rubber zou kunnen werken als je erop doorrijdt. 

Als je met tubeless werkt, moet je ook de hoeveelheid afdichtmiddel in de gaten houden. Je wilt niet dat het opraakt of opdroogt, dus het is een goede gewoonte om je afdichtmiddel ongeveer elke zes maanden te controleren en bij te vullen.  

Wil je meer weten over mountainbikes? Onze gids voor mountainbikegeometrie biedt geweldige uitleg over de invloed van de hoeken van je frame op de rijprestaties. We hebben ook een uitgebreide aankoopgids voor mountainbikers, die je helpt bij het overwegen van je volgende investering.