Geometrie van wegfietsen uitgelegd: wat is het en waarom is het belangrijk?
[TEASER] Ontdek waarom de hoek- en lengtemetingen die in de geometrietabellen van de fiets worden weergegeven, belangrijk zijn voor het vinden van je perfecte fiets.
[INTRO] De geometrie van een wegfiets bepaalt het ontwerp en de rijeigenschappen. Geometrietabellen voor wegfietsen bevatten cijfers die overeenkomen met de afmetingen op de fiets.
In dit artikel bespreken we de basisprincipes van de geometrie van wegfietsen en enkele metingen waar je op moet letten bij specifieke fietsen.
Wat betekent fietsgeometrie en waarom is het belangrijk?
De geometrie van een fiets vertelt je de grootte van de fiets en de verschillende onderdelen ervan en ook hoe de besturing van de fiets zal aanvoelen als je op pad bent.
Aan één kant van het spectrum heb je racefietsen. Ze worden vaak omschreven als agressief, ze zijn beweeglijk en zeer responsief. Je positie op een racefiets zal lager en langgestrekter zijn, wat qua flexibiliteit en comfort over langere afstanden lastig kan zijn.
De buizen die worden gebruikt om racefietsen te bouwen zijn vaak aerodynamisch en zijn ontworpen om stijf te zijn, zodat de krachtoverdracht hoog is. Simpel gezegd, deze fietsen zijn ontworpen om snel, efficiënt en als eerste over de lijn te zijn.
Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich de endurance wegfietsen. Met hun iets rechtere, ontspannen rijpositie voelen ze comfortabel aan op langere ritten. Hoewel je nog steeds een sprintje kan trekken tegen je vrienden als je samen op pad bent, is een endurancefiets minder aerodynamisch en zal de fiets niet zo responsief zijn als een racefiets.
Hoe beïnvloedt de framegrootte de geometrie?
Grotere frames zijn anders te hanteren dan kleinere frames. Er zijn ook een aantal subtiele invloeden die de framegrootte heeft op de geometrie.
Een kleiner fietsframe laat niet veel ruimte over voor wielen. Daarom geven we onze fietsen met een kleiner frame kleinere wielen om teenoverlapping te voorkomen (dat je voet in een bocht over het voorwiel en de band wrijft), om een evenwichtigere gewichtsverdeling en wendbaarder rijgedrag te creëren en om het stuurgedrag van grotere fietsen met 700C wielen te behouden. Je vindt 650b wielen op onze wegfietsen en gravelbikes.
Door de langere buizen is een groter fietsframe (als alle andere dingen gelijk zijn) iets minder stijf dan een kleiner frame. Dit is niet noodzakelijkerwijs slecht: sommige fietsers willen wat meer flexibiliteit in hun frame voor meer comfort, terwijl anderen de voorkeur geven aan een stijver frame voor maximale krachtoverdracht.
De juiste maat vinden met behulp van effectieve stack en reach
De twee belangrijkste cijfers op de geometrietabel van elke fiets zijn stack en reach. De afmetingen kunnen verschillen tussen fietsmodellen en fabrikanten, ondanks dat twee fietsen dezelfde maat hebben. Een medium Canyon Aeroad voelt anders aan dan een medium Canyon Endurace, omdat hun stack en reach anders zijn.
Stack is de verticale hoogte van de trapas tot de bovenkant van de balhoofdbuis. Als de reach hetzelfde blijft, betekent een grotere stack een meer rechtopzittende rijpositie.
Reach is de horizontale afstand van het midden van de trapas tot de voorkant van de balhoofdbuis. Voor dezelfde stack betekent een langere reach een meer gestrekte rijpositie, wat betekent dat je handen verder vooruit zullen staan.
Stack en reach kunnen je een goede indicatie geven van je rijpositie, maar het is niet altijd zo eenvoudig. Reach is handig als je gelijkaardige fietsen vergelijkt (bijvoorbeeld twee wegfietsen). Veel moderne fietsen hebben een langere reach, maar een kortere stuurpen. Dit geeft meer controle over de voorkant van de fiets en is populair op mountainbikes en gravelbikes. Een langere reach betekent ook dat de wielbasis langer is. Hierdoor voelt de fiets stabieler aan bij hoge snelheden.
Een professionele bikefitter kan je optimale stack en reach bepalen, of je kunt de afmetingen van je vorige fiets gebruiken en deze naar behoefte aanpassen. Ga bij het zoeken van een nieuwe fiets voor een stack en reach die zo dicht mogelijk bij de door jou gewenste cijfers liggen.
Effectieve stack en reach
We zijn een stap verder gegaan met onze geometrietabellen en bieden een meting die nauwkeuriger te vertalen is in echt rijgevoel. Deze effectieve stack- en reachnummers worden berekend op basis van de handpositie op de hoods.
De effectieve stack is de verticale hoogte tussen de trapas en het punt waar je de hoods vasthoudt.
De effectieve reach is de horizontale afstand van de trapas tot het punt waar je de hoods vasthoudt.
Deze metingen houden rekening met de stuurpenlengte en vorm van de cockpit, plus de spacers die bij levering zijn gemonteerd. De rijpositie op een Canyon Grail is meer rechtop (grotere stack) dan op een Canyon Aeroad vanwege de spacers op het balhoofd.
Overeenkomende geometriemetingen en waarom die belangrijk zijn
Standover-hoogte
Door te meten van het midden van de bovenbuis tot de grond, krijgt je de standover-hoogte. Het is een belangrijke meting bij het overwegen van je ideale fietsmaat. Je moet twee voeten op de grond kunnen zetten als je niet in het zadel zit. Als je korte benen hebt ten opzichte van je totale lengte, wil je misschien wat meer aandacht besteden aan dit getal.
Bovenbuislengte
De bovenbuislengte is gerelateerd aan de reach van een fiets. Fietsfabrikanten die cijfers gebruiken voor hun maten, vermelden vaak de bovenbuislengte.
Een te lange bovenbuis betekent dat je te ver moet strekken. Een te korte bovenbuis zorgt ervoor dat je krampachtig op de fiets zit, met je knieën die je ellebogen raken.
Een racefiets zoals de Canyon Aeroad heeft een grotere reach dan een endurancefiets zoals de Canyon Endurace. Dit dwingt de renner tot een lagere en meer gestrekte, agressievere racepositie.
Afhankelijk van de cockpit die je gebruikt, kun je, als je tussen twee maten zit, de effectieve reach verfijnen door een andere cockpit te monteren, een andere stuurpenlengte te gebruiken of je drops te verwisselen.
Het gebruik van de bovenbuislengte als indicator van de zitpositie is enigszins verouderd en is vervangen door effectieve stack en reach. Dit komt omdat de meeste moderne fietsen zelden een horizontale bovenbuis hebben.
Zitbuislengte
De lengte van de zitbuis was vroeger de primaire indicator van de framegrootte, omdat deze rechtstreeks verband houdt met de lengte van het been. Innovatieve framevormen, zoals hellende bovenbuizen, hebben dat enigszins veranderd, maar deze meting heeft nog steeds enig voordeel.
De lengte van de zitbuis geeft aan hoeveel van je zadelpen zal worden blootgesteld wanneer je de fiets afstelt. Fietsen met een zeer korte blootstelling van de zadelpen zullen over het algemeen stijver aanvoelen. Fietsen waarbij de zadelpen ver uit het frame komt, zullen iets flexibeler en comfortabeler aanvoelen.
De VCLS-zadelpen helpt het comfort te verhogen, vooral als deze ver uit het frame steekt. Hoewel deze gemaakt is van carbon, voegt de unieke constructie flexibiliteit toe om zowel op de weg als op gravel comfort te bieden.
Balhoofdbuislengte
De lengte van de balhoofdbuis is een meting die wordt meegenomen in de stack meting. Een kortere balhoofdbuis (zoals die op racefietsen) betekent een lagere positie op de fiets. Je stuur zal lager zitten als je geen spacers gebruikt. Voor fietsen zonder geveerde vorken betekent een langere balhoofdbuis meestal een meer rechtopzittende positie.
Balhoofdhoek
Om de stabiliteit van een fiets te bepalen, moet je de balhoofdhoek kennen. Dit is de hoek waarin het voorwiel zich bevindt ten opzichte van je balhoofdbuis.
Als het voorwiel van een fiets verder naar voren staat (vaak ‘slacker’ genoemd), dan is de wielbasis langer en zal de fiets bij hoge snelheden meestal veel stabieler zijn.
Deze meting is een van de belangrijkste aspecten van de geometrie van mountainbikes.
Zitbuishoek
De zitbuishoek wordt horizontaal ten opzichte van de buis gemeten. De hoek bepaalt de mate waarin je boven de pedalen en de trapas zit.
Een steilere zitbuishoek betekent dat je meer boven de pedalen rijdt.
Directer boven de pedalen rijden heeft over het algemeen de voorkeur bij wegrenners, tijdrijders en triatleten. Het stimuleert een lagere positie op de fiets en voorkomt belasting op de dijspieren gedurende lange perioden.
Canyon weg- en gravelfietsen gebruiken een evenwichtige zithoek van 73,5°, waardoor je in een evenwichtige positie in het midden van de fiets zit - geweldig op zowel het vlakke als op beklimmingen. Daarentegen heeft de Canyon Speedmax triatlonfiets een extreem steile zithoek van 80,5° om je in een zeer agressieve aeropositie boven of bijna voor het bottom bracket te plaatsen.
Chainstay-lengte
De chainstay-lengte is nauw verbonden met de totale wielbasis (zie onder) van een fiets. Traditioneel hadden racefietsen kortere chainstays om de besturing wendbaar en reactief te houden. De trend van bredere banden (bijvoorbeeld 28 mm+) heeft de weg vrijgemaakt voor langere chainstays. Het is aan de fietsontwerpers en ingenieurs om de perfecte balans te vinden tussen comfort, veelzijdigheid en wendbaarheid.
Wielbasis
De wielbasis is de afstand tussen de naven van beide wielen. Hoe langer de wielbasis, hoe stabieler het rijgevoel. De Canyon Ultimate heeft een wielbasis van 1004 mm (maat L) en zorgt voor een reactiever gevoel dan de Canyon Grizl, die een wielbasis van 1050 mm (maat L) heeft.
Er is ook een duidelijk verschil in wielbasis tussen wegfietsen en mountainbikes, waarbij de laatste een merkbaar langere wielbasis hebben voor technisch off-road rijden.
Bottom bracket offset
Deze specifieke meting, ook ‘bottom bracket drop’ genoemd, is handig om de stabiliteit van een fiets te bepalen.
De bottom bracket offset is de afstand tussen de horizontale lijn van de trapas en de horizontale lijn tussen de wielnaven.
Een grotere afstand betekent dat de fiets een lager zwaartepunt heeft. Cyclocrossfietsen hebben, net als de Canyon Inflite, een lagere bottom bracket drop dan een Canyon Aeroad vanwege de obstakels die het op het parcours kan tegenkomen.
Bandenspeling
De bandenruimte is over het algemeen niet te vinden in geometrietabellen, maar het is een belangrijke overweging voor iedereen die een fiets koopt. Het geeft niet alleen aan welke banden compatibel zijn met het frame en de vork, maar je zult ook meer te weten komen over de mogelijkheden van je fiets.
Een fiets met veel bandenspeling is meer geschikt voor off-road activiteiten dan een fiets met minder speling. Bredere banden verhogen het comfort, maar verhogen ook de rolweerstand, dus je moet je ideale balans vinden.
Bredere banden komen vaker voor sinds fietsen met schijfremmen meer mainstream werden. Omdat ontwerpers niet langer worden beperkt door een remklauw die de velg van het wiel vastklemt.
Ontdek onze racefietsen
Heeft dit artikel geholpen?
Bedankt voor je feedback
Verwante Stories
